به كلاس حج خوش آمديد

حدیث شبلی «لَما رَجَعَ مَولانا زَیْنُ العابِدینَ ( علیه السلام ) مِن الحَجِّ اسْتَقْبَلَهُ الشِبْلیُّ. فَقالَ ( علیه السلام ) له: حَجَجْتَ یا شِبلیُّ؟ قالَ: نَعَمْ یا ابْنَ رَسُولِ اللّه‏ِ. فَقال ( علیه السلام ) : اَنَزَلْتَ المیقاتَ وَ تَجَرَّدْتَ عَنْ مَخِیطِ الثِّیابِ وَ اغْتسَلْتَ؟ قالَ: نَعَم. قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ نَزَلْتَ المیقاتَ نَوَیْتَ اَنَّکَ خَلَعْتَ ثَوْبَ الْمَعْصِیَةِ وَ لَبِسْتَ ثَوْبَ الطاعَة؟» قالَ: لا قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ تَجَرَّدْتَ عَنْ مَخِیطِ ثِیابِکَ نَوَیْتَ اَنَّکَ تَجَرَّدْتَمِنَ الِّریاء وَ النِّفاقِ وَ الدُّخُولِ فی الشُّبَهاتِ؟ قالَ: لا قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ اغْتَسَلْتَ نَویْتَ اَنَّکَ اغْتَسَلْتَ مِنَ الْخَطایا وَ الذُّنُوبِ؟ قالَ: لا. قالَ: قالَ فما نَزَلْتَ المیقاتَ وَ لا تَجَرَّدْتَ عَن مَخیطِ الثِّیابِ وَ لا اغْتَسَلْتَ ترجمه: هنگامی که امام سجاد ( علیه السلام ) از سفر حج بازگشت شخصی به نام «شبلی» که او نیز حج گزارده بود، به استقبال امام شتافت. امام ( علیه السلام ) از او پرسید: ای شبلی! آیا حج گزاردی ؟ شبلی گفت: آری فرزند پیامبر ! امام ( علیه السلام ) فرمود: آیا به «میقات» فرود آمدی و جامه‏های دوخته را از تن درآوردی و غسل کردی؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) فرمود: آن گاه که به میقات فرود آمدی و جامه‏هایت را درآورده، «غسل احرام» کردی و خواستی «لباس احرام» بپوشی آیا چنین نیت کردی که «لباس گناه» را نیزاز خویشتن دورگردانی و «جامه اطاعت خداوند» را در برکنی؟ شبلی گفت: نه! امام ( علیه السلام ) فرمود: آن هنگام که جامه‏های دوخته را از تن بیرون می‏آوردی، آیا قصد کردی که از ریا و نفاق و امور شبهه‏ناک نیز به درآیی ؟ شبلی گفت: نه! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگامی که آلودگی‏های بدن خویش را با غسل می‏زدودی، آیا در این اندیشه بودی که خویشتن را نیز از رذیلت‏ها و گناهان بشویی ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: پس، نه به میقات فرود آمده‏ای و نه از لباس دوخته جدا شده‏ای و نه غسل کرده‏ای! «ثُمَّ قالَ ( علیه السلام ) : تَنَظَّفْتَ وَ اَحْرَمْتَ وَ عَقَدْتَ بِالْحَجِّ؟ قالَ: نَعَم. قالَ ( علیه السلام ) فَحینَ تَنَظَّفْتَ وَ اَحْرَمْتَ وَ عَقَدْتَ الْحَجَّ نَوَیْتَ اَنَّکَتَنَظَّفْتَ بِنُورِ التَّوْبَةِ الْخالِصَةِ للّه‏ِ تَعالی؟ قالَ: لا قالَ ( علیه السلام ) : فحِینَ اَحْرَمْتَ نَوَیْتَ اَنَّکَ حَرَّمْتَ عَلی نَفْسِکَ کلَّ مُحَرَّمٍ حَرَّمَه اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ؟ قالَ: لا قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ عَقَدْتَ الْحَجَّ نَوَیْتَ اَنَّکَ قَدْ حَلَلْتَ کُلَّ عَقْدٍ لِغَیْرِ اللّه‏ِ؟ قالَ: لا قالَ لَهُ ( علیه السلام ) : ما تَنَظَّفْتَ وَ لا اَحْرَمْتَ وَ لا عَقَدْتَ الْحَجَّ.» ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) به او فرمود: آیا نظافت کردی و «محرم» شدی، (لباس احرام پوشیدی) و نیّت حج کردی ؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) فرمود: آن‏گاه که نظافت می‏کردی و احرام می‏بستی و نیّت حج می‏نمودی، آیاقصدت این بود که با نور توبه و بازگشتی خالصانه به سوی خداوند، پلیدی‏ها وگناهان جانت را نیز بزدایی؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام «محرم شدن» در این اندیشه بودی که علاوه بر آنچه در حالاحرام، بر تو حرام می‏گردد ( هر چه را خداوند ) برای همیشه حرام فرموده استنیز بر خویشتن حرام گردانی؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام بستن پیمان حج، اندیشیدی که هر قید و بند غیر خدایی را از خویشتن بگشایی و تنها در گرو پیمان خداوند باشی ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: پس، نه نظافت کردی و نه محرم شده‏ای و نه پیمان حج بسته‏ای ! «قالَ لَهُ ( علیه السلام ) : اَدَخَلْتَ المِیقاتَ وَصَلَّیْتَ رَکْعَتَیِ الاِحْرامِ وَ لَبَّیْتَ؟ قالَ: نَعَمْ. قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ دَخَلْتَ المِیقاتَ نَوَیْتَ اَنَّکَ بِنِیَّةِ الزِّیارَةِ؟ قالَ: لا قالَ ( علیه السلام ) : فحینَ صَلَّیْتَ الرَّکْعَتَینِ نَوَیْتَ اَنَّکَ تَقَرَّبْتَ اِلَیاللّه‏ بِخَیْرِ الاَْعْمالِ مِنَ الصَّلاةِ وَ اَکْبَرِ حَسَناتِالْعِبادِ؟ قالَ: لا. قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ لَبَّیْتَ نَوَیْتَ اَنَّکَ نَطَقْتَ للّه‏ِ سُبْحانَهُ بِکُلِّ طاعَةٍ وَ صَمَتَّ عَنْ کُلِّ مَعْصِیَةٍ؟ قالَ: لا. قالَ لَهُ ( علیه السلام ) : ما دَخَلْتَ المِیقاتَ وَ لا صَلَّیْتَ وَ لا لَبَّیْتَ.» ترجمه: امام ( علیه السلام ) به او فرمود: آیا به «میقات» که وارد شدی، دو رکعت «نماز احرام» گزاردی و «لبیک» گفتی؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام ورود به «میقات»، نیت و اندیشه‏ات نایل شدن به زیارت خداوند و وصول به لقای پروردگار بود؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: آن هنگام که «نماز احرام» می‏خواندی، آیا نیت کردی که به وسیلهنماز، که بهترین اعمال و برترین حسنات بندگان است، به خداوند نزدیک شوی وبه او تقرب جویی؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگامی که «لبیک» می‏گفتی، نیت و اندیشه‏ات این بود که زبانت را تنها به طاعات خداوند بگشایی و از همه گناهان فروبندی ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: نه به میقات وارد شده‏ای و نه نماز گزارده‏ای و نه لبیک گفته‏ای! «ثُمَّ قالَ لَهُ ( علیه السلام ) : اَدَخَلْتَ الْحَرَمَ وَ رَأَیْتَ الْکَعْبَةَ وَ صَلَّیْتَ؟ قالَ: نَعَمْ. قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ دَخَلْتَ الْحَرَمَ نَوَیْتَ اَنَّکَ حَرَّمْتَ عَلی نَفْسِکَکُلَّ غِیْبَةٍ تَسْتَغِیبُهَا المُسْلِمِینَ مِنْ اَهْلِ مِلَّةِالاِْسْلامِ؟ قالَ: لا. قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ وَصَلْتَ مَکَّةَ نَوَیْتَ بِقَلْبِکَ اَنَّکَ قَصَدْتَ اللّه‏َ؟ قالَ: لا. قالَ ( علیه السلام ) : فَما دَخَلْتَ الْحَرَمَ وَ لا رَأَیْتَ الْکَعْبَةَ وَ لا صَلَّیْتَ.» ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) به او فرمود: آیا به «حرم» وارد شدی و «کعبه» را دیدی و نماز گزاردی ؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) فرمود: آن هنگام که به حرم وارد شدی، قصد کردی که«غیبت» از مسلمانان و ملتاسلام و بی حرمتی به آبرو و شخصیت آنان را بر خویشتن حرام گردانی ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگامی که به «مکه» رسیدی، چنین اندیشیدی و این گونه نیت کردی کهتنها به قصد خداوند آمده‏ای (نه به قصد شهرت و تجارت و…؟!) شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: پس، نه به حرم وارد شده‏ای و نه کعبه را دیده‏ای و نه نمازگزارده‏ای! «ثُمَّ قالَ ( علیه السلام ) : طُفْتَ بِالْبَیْتِ وَ مَسَسْتَ الاْرَکانَ وَسَعَیْتَ؟ قالَ: نَعَمْ. قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ سَعَیْتَ نَوَیْتَ اَنَّکَ هَرَبتَ اِلَی اللّه‏ِ وَ عَرَفَ مِنْکَ ذلِکَ عَلاّمُ الْغُیُوبِ؟ قالَ: لا. قالَ ( علیه السلام ) : فَما طُفْتَ بِالْبَیْتِ وَ لا مَسَسْتَ الاَْرْکانَ وَ لا سَعَیْتَ.» ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) فرمود: آیا کعبه را «طواف» کردی و ارکان آن را مسّ نمودی و «سعی» به جا آوردی؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام «سعی»، چنین نیت کردی که به سوی خداوند می‏گریزی و به او پناهمی‏بری و اوست که آگاه به نهان‏هاست، و بر این نیت و اندیشه‏ات آگاه است؟ (و تو را پناه می‏دهد)؟ شبلی گفت: نه! امام ( علیه السلام ) فرمود: پس، نه طواف کرده‏ای و نه ارکان را مسّ نموده‏ای و نه سعی به جا آورده‏ای! «ثُمَّ قالَ ( علیه السلام ) لَهُ: صافَحْتَ الْحَجَرَ وَ وَقَفْتَ بِمَقامِ اِبْراهِیمَ ( علیه السلام ) وَصَلَّیْتَ بِهِ رَکْعَتَینِ؟ قالَ: نَعَمْ. فَصاحَ ( علیه السلام ) صَیْحَةً کادَ یُفارِقُ الدُّنیا. ثُمَّ قالَ ( علیه السلام ) : آهٍ آهٍ، مَنْ صافَحَ الْحَجَرَ الاَْسْوَدَ فَقَدْ صافَحَ اللّه‏َتَعالی. فَانْظُرْ یا مِسْکین لا تُضَیِّعْ اَجْرَ ما عَظُمَ حُرْمَتُهُ وَتَنْقُضِ الْمُصافَحَةَ بِالْمُخالَفَةِ وَ قَبْضِ الْحَرامِ نَظیرَاَهْلِ الآثامِ. ثُمَّ قالَ ( علیه السلام ) : نَوَیْتَ حینَ وَقَفْتَ عِنْدَ مَقامِ اِبْراهیمَ ( علیه السلام ) اَنَّکَ وَقَفْتَ عَلی کُلِّ طاعَةٍ وَ تَخَلَّفْتَ عَنْ کُلِّ مَعْصِیَةٍ؟ قالَ: لا. قالَ ( علیه السلام ) : فَحینَ صَلَّیْتَ فِیهِ رَکْعَتَیْنِ نَوَیْتَ اَنَّکَ صَلَّیْتَ بِصَلاةِ اِبْراهِیمَ ( علیه السلام ) وَ اَرْغَمْتَ بِصَلاتِکَ اَنْفَ الشَّیطانِ؟ قالَ: لا. قالَ ( علیه السلام ) لَهُ: فِما صافَحتَ الحَجَر الاَسوَد وَ لا وَقَفتَ عِندَ المَقام وَ لا صَلّیتَ فیهِ رَکعَتینِ». ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) به شبلی فرمود: با «حجر الاسود» مصافحه کردی و به آن دست کشیدی و در «مقام ابراهیم ( علیه السلام ) » ایستادی و در آن مقام دو رکعت نماز گزاردی ؟ شبلی گفت: آری. در این هنگام، امام ( علیه السلام ) فریادی سوزناک برآورد و حالتی به اودست داد که نزدیک بود از دنیا برود (وروح مطهرش از شوق و خشیت خداوند، به ملکوت آسمان‏ها پرواز کند)! سپس (بهخود آمد و به ناله) گفت: آه ! آه… و آن گاه فرمود: کسی که با «حجر الاسود» مصافحه کند وبه آن دست دهد، همانا با خداوند متعال مصافحه کرده است ! پس، ای مسکین ! نیک بنگر که مبادا حرمت آن را تباه سازی و پیمانی این چنین عظیم را بشکنی ودستی را که در دست خداوند نهاده‏ای، به گناهانی بیالایی که گنهکاران به آنآلوده‏اند. سپس امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگامی که در مقام ابراهیم ایستادی، نیت کردی که بر عهد و فرمان خداوند، بایستی و از تمامی گناهان روی گردان شوی؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: آن هنگام که در مقام ابراهیم نماز می‏خواندی، قصدت این بود که نمازی چونان ابراهیم ( علیه السلام ) بخوانی و با آن نماز، بینی شیطان را به خاک بمالی؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) به او فرمود: پس، نه با حجر الاسود مصافحه کرده‏ای و نه در مقام ابراهیم ایستاده‏ای و نه در آنجا نماز گزارده‏ای! «ثُمَّ قَالَ ( علیه السلام ) لَهُ: أَشْرَفْتَ عَلَی بِئْرِ زَمْزَمَوَ شَرِبْتَ مِنْ مَائِهَا؟ قَالَ: نَعَمْ قَالَ ( علیه السلام ) : نَوَیْتَ أَنَّکَ أَشْرَفْتَ عَلَی الطَّاعَةِ وَ غَضَضْتَ طَرْفَکَ عَنِ الْمَعْصِیَةِ؟ قَالَ: لَا قَالَ ( علیه السلام ) : فَمَا أَشْرَفْتَ عَلَیْهَا وَ لَا شَرِبْتَ مِنْ مَائِهَا!» ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) به او فرمود: آیا به سر «چاه زمزم» رفتی و از آب آن نوشیدی ؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) فرمود: آیا در آن هنگام، در این اندیشه بودی که بر سرطاعت خداوند رفته‏ای و چشمان خویش را از گناهان فرو پوشیده‏ای ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: پس، نه بر سر چاه زمزم رفته‏ای و نه از آب آن نوشیده‏ای! «ثُمَّ قَالَ لَهُ: أَ سَعَیْتَ بَیْنَ الصَّفَا وَ الْمَرْوَةِ وَ مَشَیْتَ وَ تَرَدَّدْتَ بَیْنَهُمَا؟ قَالَ: نَعَمْ قَالَ لَهُ: نَوَیْتَ أَنَّکَ بَیْنَ الرَّجَاءِ وَ الْخَوْفِ؟ قَالَ: لَا قَالَ ( علیه السلام ) : فَمَا سَعَیْتَ وَ لَا مَشَیْتَ وَ لَا تَرَدَّدْتَ بَیْنَ الصَّفَا وَ الْمَرْوَة» ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) به او فرمود: آیا میان دو کوه « صفا» و «مروه»، « سعی» کردی و بین آن دو، راه پیمودی ؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) به او فرمود: آیا در آن حال چنین اندیشیدی که میان «خوف» و «رجاء» و ترس وامید هستی (و خشیت و رحمت خداوند را یکجا در جان خویش فراهم آوردی)؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: پس، سعی نکرده‏ای و میان صفا و مروه راه نپیمودی ! «ثُمَّ قَالَ ( علیه السلام ) : أَ خَرَجْتَ إِلَی مِنًی؟ قَالَ: نَعَمْ. قَالَ ( علیه السلام ) : نَوَیْتَ أَنَّکَ آمَنْتَ النَّاسَ مِنْ لِسَانِکَ وَ قَلْبِکَ وَ یَدِکَ قَالَ: لَا قَالَ ( علیه السلام ) : فَمَا خَرَجْتَ إِلَی مِنی» ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) فرمود: آیا از مکه به سوی «منا» رفتی؟ شبلی گفت: آری، امام ( علیه السلام ) فرمود:آیا در «منا»، نیت و اندیشه‏ات این بود که مردم را از زبان و قلب و دست خویش در امان بداری ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: پس، به منا نرفته‏ای ! «ثُمَّ قَالَ ( علیه السلام ) لَهُ أَ وَقَفْتَ الْوَقْفَةَ بِعَرَفَةَ وَ طَلَعْتَ جَبَلَ الرَّحْمَةِوَ عَرَفْتَ وَادِیَ نَمِرَةَ وَ دَعَوْتَ اللَّهَ سُبْحَانَهُ عِنْدَالْمِیلِ وَ الْجَمَرَاتِ؟ قالَ: نَعَم. قَالَ نَعَمْ قَالَ هَلْ عَرَفْتَ بِمَوْقِفِکَبِعَرَفَةَ مَعْرِفَةَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَمْرَ الْمَعَارِف وَالْعُلُومِ وَ عَرَفْتَ قَبْضَ اللَّهِ عَلَی صَحِیفَتِکَ وَ اطِّلَاعَهُعَلَی سَرِیرَتِکَ وَ قَلْبِکَ؟ قَالَ: لَا. قَالَ ( علیه السلام ) نَوَیْتَ بِطُلُوعِکَ جَبَلَ الرَّحْمَةِ أَنَّ اللَّهَ یَرْحَمُ کُلَّ مُوءْمِن وَ مُوءْمِنَةٍ وَ یَتَوَلَّی کُلَّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ قالَ ( علیه السلام ) : قَالَ فَنَوَیْتَ عِنْدَ نَمِرَةَ أَنَّکَ لَا تَأْمُرُ حَتَّی تَأْتَمِرَ وَ لَا تَزْجُرُ حَتَّی تَنْزَجِرَ؟ قَالَ: لَا قَالَ فَنَوَیْتَ عِنْدَ نَمِرَةَ أَنَّکَ لَا تَأْمُرُحَتَّی تَأْتَمِرَ وَ لَا تَزْجُرُ حَتَّی تَنْزَجِرَ قَالَ لَا قَالَفَعِنْدَ مَا وَقَفْتَ عِنْدَ الْعَلَمِ وَ النَّمِرَاتِ نَوَیْتَ أَنَّهَاشَاهِدَةٌ لَکَ عَلَی الطَّاعَاتِ حَافِظَةٌ لَکَ مَعَ الْحَفَظَةِبِأَمْرِ رَبِّ السَّمَاوَاتِ؟ قالَ:لا. قالَ ( علیه السلام ) :فَمَا وَقَفْتَ بِعَرَفَةَ وَ لَا طَلَعْتَ جَبَلَ الرَّحْمَةِ وَ لَاعَرَفْتَ نَمِرَةَ وَ لَا دَعَوْتَ وَ لَا وَقَفْتَ عِنْدَ النَّمِرَاتِ.» ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) به او فرمود: آیا در صحرای «عرفات» توقف کردی و بر «جبل الرحمة» (کوه رحمت) بالا رفتی و «وادی نمرة» را شناختی و نزد «المیل» و «الجمرات»، خداوند را خواندی و با وی به مناجات پرداختی ؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) فرمود: آیا هنگام توقف در «عرفات» در این اندیشه بودی و این معرفت را فاصلهیافتی که همه معارف و دانش‏ها از آن خداوند است و نامه اعمال و لوح سرنوشتتو در دست اوست، و همو بر نهان و قلبت آگاه است ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: آن‏گاه که از «جبل الرحمة» بالا می‏رفتی، در این اندیشه بودی کهخداوند بر هر مرد و زن با ایمان، رحمت می‏آورد و آنان را زیر لوای ولایتخویش دارد؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: نزد «نمرة» قصد کردی که کسی را به کاری امر نکنی، مگر آنکه خودت آنرا انجام دهی، و از کاری نهی نکنی مگر اینکه خود را از آن دوری گزینی؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام توقف نزد «علم و نمرات»(۱۳) به یاد داشتی که آنها شاهد تو و طاعت‏هایت هستند و همراه بانگهبانان الهی و به فرمان پروردگار آسمان‏ها، نگهبان تواند؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: پس، در عرفات توقف نکرده‏ای و بر کوه رحمت بالا نرفته‏ای و نمرة رانشناخته‏ای و دعا نخوانده‏ای و نزد نمرات درنگ ننموده‏ای ! «ثُمَّ قَالَ ( علیه السلام ) : مَرَرْتَ بَیْنَ الْعَلَمَیْنِ وَ صَلَّیْتَ قَبْلَ مُرُورِکَرَکْعَتَیْنِ وَ مَشَیْتَ بِمُزْدَلِفَةَ وَ لَقَطْتَ فِیهَا الْحَصَی وَمَرَرْتَ بِالْمَشْعَرِ الْحَرَامِ؟ قَالَ: نَعَمْ. قَالَ ( علیه السلام ) :فَحِینَ صَلَّیْتَ رَکْعَتَیْنِ نَوَیْتَ أَنَّهَا صَلَاةُ شُکْرٍ فِیلَیْلَةِ عَشْرٍ تَنْفِی کُلَّ عُسْرٍ وَ تُیَسِّرُ کُلَّ یُسْرٍ؟ قَالَ: لَا. قَالَ ( علیه السلام ) : فَعِنْدَ مَا مَشَیْتَ بَیْنَ الْعَلَمَیْنِ وَ لَمْ تَعْدِلْ عَنْهُمَایَمِیناً وَ شِمَالًا نَوَیْتَ أَنْ لَا تَعْدِلَ عَنْ دِینِ الْحَقِّیَمِیناً وَ شِمَالًا لَا بِقَلْبِکَ وَ لَا بِلِسَانِکَ وَ لَابِجَوَارِحِکَ؟ قَالَ: لَا. قَالَ ( علیه السلام ) : فَعِنْدَ مَا مَشَیْتَ بِمُزْدَلِفَةَ وَ لَقَطْتَ مِنْهَا الْحَصَینَوَیْتَ أَنَّکَ رَفَعْتَ عَنْکَ کُلَّ مَعْصِیَةٍ وَ جَهْلٍ وَ ثَبَّتَّکُلَّ عِلْمٍ وَ عَمَلٍ؟ قَالَ: لَا. قَالَ ( علیه السلام ) : فَعِنْدَ مَا مَرَرْتَ بِالْمَشْعَرِ الْحَرَامِ نَوَیْتَ أَنَّکَأَشْعَرْتَ قَلْبَکَ إِشْعَارَ أَهْلِ التَّقْوَی وَ الْخَوْفَ لِلَّهِعَزَّ وَ جَلَّ؟ قَالَ: لَا. قَالَ ( علیه السلام ) : فَمَا مَرَرْتَ بِالْعَلَمَیْنِ وَ لَا صَلَّیْتَ رَکْعَتَیْنِ وَ لَامَشَیْتَ بِالْمُزْدَلِفَةِ وَ لَا رَفَعْتَ مِنْهَا الْحَصَی وَ لَامَرَرْتَ بِالْمَشْعَرِ الْحَرَامِ» ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) فرمود: از میان «علمین» (دو علم) گذر کردی و پیش از آن، دو رکعت نماز گزاردی و به سوی وادی «مزدلفه» راه پیمودی و از آنجا سنگ‏های ریز برداشتی و به «مشعرالحرام» رفتی؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام نماز گزاردن، چنین اندیشیدی که این، «نماز شکر» است در شب دهم (ذی‏الحجه) که سختی‏ها را آسان می‏گرداند و آرامش و آسایش به ارمغانمی‏آورد ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: آن هنگام که از میان «دو علم» می‏گذشتی و به راست و چپ منحرفنمی‏شدی، آیا در نیت و اندیشه‏ات قصد کردی که با قلب و زبان و دیگر اعضایبدنت از دین حق منحرف نگردی ؛ نه به راست و نه به چپ ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام رفتن به «مزدلفه» وجمع آوری ریگ‏ها، آیا قصدت این بود که هرگناه و جهلی را از خویشتن دورسازی و به جای آن، علم و عمل بنشانی ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: آن گاه که «مشعرالحرام» رفتی، قصدت این بود که شعار و شعور اهل تقواو خشیت الهی را به قلبت بچشانی و با پارسایان همساز گردی ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: پس، از میان آن دو علم عبور نکرده‏ای و دو رکعت نماز نخوانده‏ای وبه مزدلفه نرفته‏ای و از آنجا ریگ بر نداشته‏ای و به مشعرالحرام واردنشده‏ای! «ثُمَّ قَالَ ( علیه السلام ) لَهُ: وَصَلْتَ مِنًی وَ رَمَیْتَ الْجَمْرَةَ وَ حَلَقْتَ رَأْسَکَ وَذَبَحْتَ هَدْیَکَ وَ صَلَّیْتَ فِی مَسْجِدِ الْخَیْفِ وَ رَجَعْتَ إِلَیمَکَّةَ وَ طُفْتَ طَوَافَ الْإِفَاضَةِ؟ قَالَ: نَعَمْ قَالَ ( علیه السلام ) : فَنَوَیْتَ عِنْدَ مَا وَصَلْتَ مِنًی وَ رَمَیْتَ الْجِمَارَ أَنَّکَبَلَغْتَ إِلَی مَطْلَبِکِ وَ قَدْ قَضَی رَبُّکَ لَکَ کُلَّ حَاجَتِکَ؟ قَالَ: لَا قَالَ ( علیه السلام ) : فَعِنْدَ مَا رَمَیْتَ الْجِمَارَ نَوَیْتَ أَنَّکَ رَمَیْتَ عَدُوَّکَ إِبْلِیسَ وَ غَضِبْتَهُ بِتَمَامِ حَجِّکَ النَّفِیسِ؟ قَالَ: لَا قَالَ ( علیه السلام ) : فَعِنْدَ مَا حَلَقْتَ رَأْسَکَ نَوَیْتَ أَنَّکَ تَطَهَّرْتَ مِنَالْأَدْنَاسِ وَ مِنْ تَبِعَةِ بَنِی آدَمَ وَ خَرَجْتَ مِنَ الذُّنُوبِکَمَا وَلَدَتْکَ أُمُّکَ؟ قَالَ: لَا قَالَ ( علیه السلام ) : فَعِنْدَ مَا صَلَّیْتَ فِی مَسْجِدِ الْخَیْفِ نَوَیْتَ أَنَّکَ لَاتَخَافُ إِلَّا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ذَنْبَکَ وَ لَا تَرْجُو إِلَّارَحْمَةَ اللَّهِ تَعَالَی ؟ قَالَ: لَا قَالَ ( علیه السلام ) : فَعِنْدَ مَا ذَبَحْتَ هَدْیَکَ نَوَیْتَ أَنَّکَ ذَبَحْتَ حَنْجَرَةَالطَّمَعِ بِمَا تَمَسَّکْتَ بِهِ مِنْ حَقِیقَةِ الْوَرَعِ وَ أَنَّکَاتَّبَعْتَ سُنَّةَ إِبْرَاهِیمَ ( علیه السلام ) بِذَبْحِ وَلَدِهِ وَ ثَمَرَةِ فُوءَادِهِ وَ رَیْحَانِ قَلْبِهِ وَحَاجَّهُ سُنَّتُهُ لِمَنْ بَعْدَهُ وَ قَرَّبَهُ إِلَی اللَّهِ تَعَالَیلِمَنْ خَلْفَهُ؟ قَالَ: لَا قَالَ ( علیه السلام ) : فَعِنْدَ مَا رَجَعْتَ إِلَی مَکَّةَ وَ طُفْتَ طَوَافَ الْإِفَاضَةِنَوَیْتَ أَنَّکَ أَفَضْتَ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ تَعَالَی وَ رَجَعْتَإِلَی طَاعَتِهِ وَ تَمَسَّکْتَ بِوُدِّهِ وَ أَدَّیْتَ فَرَائِضَهُ وَتَقَرَّبْتَ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی؟ قَالَ: لَا قَالَ لَهُ زَیْنُ الْعَابِدِینَ ( علیه السلام ) : فَمَا وَصَلْتَ مِنًی وَ لَا رَمَیْتَ الْجِمَارَ وَ لَا حَلَقْتَرَأْسَکَ وَ لَا أَدَّیْتَ نُسُکَکَ وَ لَا صَلَّیْتَ فِی مَسْجِدِالْخَیْفِ وَ لَا طُفْتَ طَوَافَ الْإِفَاضَةِ وَلَا تَقَرَّبْتَ ارْجِعْفَإِنَّکَ لَمْ تَحُجَّ. فَطَفِقَ الشِّبْلِیُّ یَبْکِی عَلَی مَا فَرَّطَهُ فِیحَجِّهِ وَ مَا زَالَ یَتَعَلَّمُ حَتَّی حَجَّ مِنْ قَابِلٍ بِمَعْرِفَةٍوَ یَقِین». ترجمه: سپس امام ( علیه السلام ) به شبلی فرمود: به «منا» رسیدی و «جمره‏ها» را سنگسار کردی و موهای سرت رازدودی و قربانی کردی و در «مسجد خیف» نماز گزاردی و به مکه بازگشتی و «طواف افاضه» انجام دادی ؟ شبلی گفت: آری. امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام رسیدن به «منا» و سنگسار جمره‏ها ؛ آیا چنین اندیشیدی که به هدف خویش رسیده‏ای و خداوند، خواسته‏هایت را برآورده است ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام سنگسار جمره‏ها، اندیشه‏ات این بود که دشمنت، شیطان و یاراناو را سنگسار می‏کنی و به وسیله حج ارجمندت آنها را از خود می‏رانی ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: آن هنگام که موهای سرت را می‏زدودی، آیا اندیشه‏ات این بود کهخویشتن خویش را نیز از همه آلودگی‏ها پاک می‏کنی و آنچه را از مردمان برعهده‏داری، بر می‏داری و از گناهان و آلودگی‏ها بیرون می‏آیی ؛ همانند روزیکه از مادر زاده شده‏ای ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگام نماز گزاردن در مسجد «خیف»، چنین اندیشیدی که از هیچ کس و هیچچیز «خوف» نداری و جز از خداوند و گناهانت نمی‏ترسی و به هیچ کس و هیچچیز، مگر رحمت خداوند، امید نداری ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: آیا هنگام قربانی کردن، چنین اندیشیدی که با دست یازدیدن به حقیقت ورع و پارسایی، گلوی طمع را ببری و از سنت و سیره ابراهیم ( علیه السلام ) پیروی کنی ؛ که با قربانی کردن فرزند خویش و میوه دلش برای رضای خداوند،این سنت را بر پا ساخت و برای مردمان پس از خود به یادگار نهاد ؟ شبلی گفت: نه ! امام ( علیه السلام ) فرمود: هنگامی که از قربانگاه به مکه بازگشتی و «طواف افاضه» را انجامدادی، آیا چنین اندیشیدی که از رحمت خداوند، سرشار شده‏ای و اینک به سویطاعت او روی آورده‏ای و به محبت وی چنگ زده‏ای و فرمان‏های واجب او راانجام داده‏ای و به «قرب الی اللّه‏» و نزدیکی به خداوند دست یافته‏ای ؟ شبلی گفت: نه ! امام سجاد ( علیه السلام ) به او فرمود: پس، به منا نرسیده‏ای، و جمره‏ها را سنگسار نکرده‏ای وموهایت را نزدوده‏ای و قربانی نکرده‏ای و مناسک و اعمالت را انجام نداده‏ایو در مسجد خیف نماز نگزارده‏ای و طواف افاضه را به جای نیاورده‏ای و بهخداوند، تقرب و نزدیکی نیافته‏ای ! بازگرد که حج نگزارده‏ای ! در این هنگام «شبلی» به گریه درآمد و بر غفلت و تقصیرخویش واز دست دادن آن همه فایده و آثار و اسرار گرانقدر حج، سخت گریست. واز آن پس و تا فرا رسیدن موسم حجی دیگر، به فراگیری بیشترمعارف و علوم ورموز حج پرداخت و سال بعد، با معرفتی سرشار و یقینی استوار، حج گزارد.

كليه حقوق اين سايت محفوظ و متعلق به پيام است